Ondernemerschap x Wetenschap = Innovatie

In Brightlands studeren, werken en ondernemen veel slimme mensen. Bright People, dus. Bright People die ook ten dienste staan van het Limburgse mkb. De samenwerking tussen Rik Kursten van aspergebedrijf Teboza en voedingswetenschapper Alie de Boer is hier een mooi voorbeeld van.

Alie de Boer is vanuit Maastricht University verbonden aan de Brightlands Campus Greenport Venlo. Daarnaast is ze hoofd van Food Claims Centre Venlo, dat zich bezighoudt met voeding en recht. Teboza in Helden is actief in de hele aspergeketen, van research en veredeling tot teelt en verkoop. Alleen het gebied van voedings- en gezondheidsclaims was nog min of meer onontgonnen terrein voor het innovatieve Noord-Limburgse bedrijf. Dankzij een samenwerking met ZON fruit & vegetables en Maastricht University is daar snel verandering in gekomen. Bij Teboza weten ze al lang dat de asperge boordevol stoffen­ zit die kunnen bijdragen aan een goede gezondheid. Directeur Rik Kursten: “Om dat aan te tonen, hobbelde Teboza een beetje van projectje naar projectje. Er waren allerlei (gesubsidieerde) initiatieven, die vaak leidden tot heel mooie onderzoeken. Maar om het tot iets concreets te brengen, bleek om uiteenlopende redenen lastig te zijn. Als je wilt uitzoeken om welke inhoudsstoffen het gaat en welke claims je daar aan kunt ontlenen, grijp je heel snel terug naar allerlei beschikbare onderzoeken. Dan krijg je artikelen voor je neus over inhoudsstoffen die voor wetenschappers waarschijnlijk hartstikke interessant zijn, maar waar ik als ondernemer niks mee kan. De teksten zijn geschreven door en voor wetenschappers. Aan het eind van de rit blijft dan steeds de vraag: en nu?”

Praktische toepassingen
Rik Kursten was daarom aangenaam verrast toen hij in het vakblad Food & Nutrition een artikel las over voedingswetenschapper Alie de Boer. Ze wil niet onderzoeken óm het onderzoeken. Alie: “Ik wil graag dat mijn publicaties enig nut hebben en niet ergens onderaan in Google verschijnen. Maar vanuit wetenschappelijk onderzoek de link maken naar de praktijk is heel lastig, ook al omdat je er als onderzoeker niet in wordt getraind om oog te hebben voor praktische toepassingen.” Naar aanleiding van het artikel zaten Rik en Alie een jaar geleden voor het eerst serieus aan tafel. Wat Alie sindsdien met haar team gedaan heeft, is alle beschikbare en goedgekeurde wetenschappelijke informatie over asperges bundelen. Vervolgens is vanuit deze informatie inzichtelijk gemaakt welke voeding- en gezondheidsclaims je kunt leggen op asperges.

Waardevol
De samenwerking resulteerde kort geleden in een – opvallend beknopt – rapport. Rik: “Volgens mij beslaat het hele rapport maar een pagina of zes. Maar het is wel allemaal content waar we iets mee kunnen. Op kantoor liggen stapels vuistdikke onderzoeksrapporten te verstoffen waar we niks aan hebben. Dus deze zes pagina’s met vijftien wetenschappelijk onderbouwde voedings- en gezondheidsclaims zijn voor ons héél waardevol.”

Gereedschapskist
De lijst met vijftien wetenschappelijk onderbouwde voedings- en gezondheidsclaims die uit de samenwerking voortkwam, is feitelijk een soort gereedschapskist waar Teboza mee aan de slag kan. Zo is de asperge van nature rijk aan vitamine C en K en ook aan eiwitten en vezels. Samen met marketeers en zijn afnemers bekijkt Teboza nu voor welke claims de consument gevoelig is. Rik: “Het heeft geen zin om alle beschikbare claims op een etiket te zetten. Dan ziet de consument door de bomen het bos niet meer en slaat de boodschap dood. Het is de kunst om de claims zo in te zetten dat de consument direct begrijpt wat daarmee bedoeld wordt. Vitamine C zal veel consumenten iets zeggen. Dat vitamine K de bloedstolling beïnvloedt zal minder bekend zijn. De vraag is dan of je dat moet gaan uitleggen of dat je kiest voor een simpele vermelding van ‘van nature rijk aan vitamine K’ op het moment dat de werking van die vitamine geregeld in het nieuws is. Dat zijn kwesties waar we de komende tijd mee aan de slag kunnen nu we deze beschikbare claims op een rijtje hebben. Ik verwacht dat we binnen nu en een à twee jaar duidelijk hebben met welke van de vijftien claims Teboza naar buiten gaat en op welke manier. Als je toonaangevend wil zijn, moet je ook hierin willen en durven investeren, niet alleen voor onszelf maar voor de hele sector. Wij zijn ervan overtuigd dat als je vergaarde kennis deelt, je daar andere kennis voor terugkrijgt.”

Kwetsbaar
Volgens Alie leren ook de onderzoekers veel van de samenwerking met het mkb. “Wij leren dat je de wetenschappelijke kennis die er al is veel beter kunt toepassen. Natuurlijk zijn we bezig met het verzilveren van wetenschappelijke kennis en techniek door deze toegankelijk te maken voor derden, het zogenoemde valoriseren. Maar het écht heel concreet vertalen van onderzoeksgegevens naar de praktijk leer je als onderzoeker niet. Daarvoor moet je met elkaar in gesprek en je moet je kwetsbaar durven opstellen. Alleen zo kun je ontdekken wat de ondernemer als eerste nodig heeft en hoe je het onderzoek in een overzichtelijk stappenplan het beste kunt indelen. Dat is voor de wetenschap ook weer van grote waarde, want het toepassen van wetenschappelijke kennis in het ondernemersveld levert weer nieuwe wetenschappelijke vragen op en dus relevantie voor het onderzoek.”